Şanlıurfa Ulu Cami;
Kent merkezinde yapım tarihi tam olarak bilinmeyen sekiz köşeli Ulu Cami’nin bazı özelliklerine(mimari, süslemeler vb.) bakılarak Selçuklu dönemine ait olduğu düşünülmektedir.
Kentin en eski camisi kabul edilen yapının avlusundaki kuyudan İsa Peygamber’in mendilini ıslatarak hastaları iyileştirdiğine inanılmaktadır.
İçinde 48, dışında 15 sütun bulunan caminin halen saat kulesi olarak kullanılan son derece dikkat çekici minaresinin genişliği ile uzunluğu birbirine eşittir.
Ayrıca caminin avlusunda kentin önemli tarihi mekânlarından Selahaddin Medresesi ile mezarlıkta haçlılarla savaşırken yaşamını yitiren Mevlânâ Halîd-i Bağdadi adına yapılan tek kubbeli bir de türbe bulunmaktadır.
Şanlıurfa Dabakhane Cami;
İİl merkezi, hanlar bölgesi, Kaleiçi Çayı yakınındaki cami, 2. Selim zamanında Behram Paşa tarafından 1562-1568 yılında yaptırıldığı düşünülmektedir. Çünkü yakınındaki Gümrük Hanı yaptıranın Behram Paşa olduğu bilinmektedir.
Mükebbireli ( imamın sesinin iyi duyulması için giriş kapısı üstüne yapılan mimari bölüm) tek caminin üstü üstü birbirine paralel üç kubbe ile örtülüdür.
Caminin tek şerefeli minaresinin alt bölümü silindir, diğer kısımları onikigen formludur. Minare üç bölümlü, iki adet silme şeklinde düzenlenmiştir.
1603-1617 , 1759 ve 1887 yıllarında önemli onarımlar geçiren caminin içinin taş ve ahşap süslemeleri, mihrap, minber ve sütunlarının taş işçiliği son derece dikkat çekicidir.
Şanlıurfa Eski Ömeriye Cami;
İİl merkezi Tütüncü Pazarı’ndaki cami, 4 kitabesinden birine göre (584-644) Halife Hz. Ömer zamanında yapılmıştır.
Bu yüzden Ömeriye Cami olarak adlandıran kentin en eski camisi, diğer kitabelerine göre de 1301 Muhammed Ağa, 1772 Hacı Firuz Beğ tarafından ve 1909-1918) Sultan Reşad zamanında tamir edilmiştir.
Caminin ilgi çekici siyah-beyaz taşlarla örülen taç kapısı ve mihrabının ince işçiliği dikkat çekicidir. Tamir gördüğü yıllara göre yapıya mimari ve süslemeler eklenmiştir.
Şanlıurfa Rizvaniye Cami;
Şanlıurfa’nın Eyyübiye İlçesi, Balıklıgöl’ün hemen kuzeyindeki cami, 1736 yılında Rakka Valisi Rıdvan Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Mihraba paralel dikdörtgen planlı, 30 odalı yapının üstü üç kubbe ile örtülüdür.
Caminin en ilgi çekici kısımları, kitapları Bağdat’tan getirilen bir kütüphanesi ile 2 dershanesi ve 1775 yılında yapılan bir medresesinin olmasıdır. Medrese odaları ile çevrili caminin avlusunun ortasında bir de şadırvan bulunmaktadır.
Harim (ana ibadet mekânı) kısmını çeviren ve her yöne açılabilen pencerelerden dolayı caminin içi oldukça aydınlıktır.
Cami, yapıldığı döneme ait mimari ve süslemeleriyle dikkat çekmektedir.
Caminin doğusuna tek şerefeli bir minare bulunmaktadır.
Urfa ve çevresinde gezip görülmesi gereken erken Müslümanlık dönemine ait cami, türbe, çeşme ve hamamlar; Kent merkezinde, Peygamber, Hasan Paşa -Tokdemir, Cennet, Ak-Nimetullah, Arabi, Behramlar, Çakeri, Dabbakhane, Eski Ömeriye , Hacı Lütfullah, Hacı Yadigâr, Halilür Rahman, Hasan Padişah, Hayrullah, Hekim Dede, Hizanoğlu, Hüseyin Paşa, İmam Sekkaki, Kadıoğlu, Kara Musa, Kudbettin, Mevlidi Halil, Mevlevihane, Müderris, Narıncı, Nimetullah, Pazar, Rızvaniye, Tuzeken, Yusuf Paşa, Yeni Ömeriye, Selahattin Eyyubi, Fırfırlı, Circis Peygamber, Silvan, Şeyh Benderiye camileri ile 13. yy. Şeyh Yahya Hayat El Harrani, Cabir El-Ensar, İmam Bakır cami ve türbeleri, Eyüp Peygamber, Rahime Hatun, Elyesa-Peygamber türbeleri, Nur Ali, Asım Paşa, Hüseyniye, Kıbrıs, Miskinler, Siverekli, Tokdemir mescitleri, Firuz Bey, Şeyh Ebubekir sebilleri, Hafız Süleyman Bozanefendi, Şeyh Benderiye, Mustafa Kemal Paşa Anıt, Sütçü Abdurrahman Efendi, Hekim Dede, Emencekzade çeşmeleri, Veli Bey, Sultan, Vezir, Cıncıklı, Eski Arasa, Serçe ve Şaban hamamları kentte görülmesi gereken Müslümanlık dönemine ait eserlerden bazılarıdır.