9- Şırnak;
Coğrafi;
Komşular; Şırnak, Mardin, Siirt, Hakkâri illeri ile Irak ve Suriye ile çevrilidir.
Yüzölçümü; 7712 km².
İlçeler; Beytüşşebap, Cizre, Güçlükonak, İdil, Silopi, Uludere merkez ilçe Şırnak.
İklim; Dağlık alanlarla-3358 m. Altın, 3232 m. Musa, 3055 m. Tanittanin, 3099 m. İncebel, 2114 m. Cudi dağları – ile çevrili Şırnak’ta karasal iklim- yazları sıcak ve kurak iken kışın soğuk ve genellikle kar yağışlı- hüküm sürmektedir.
Bitki Örtüsü; Ortalama yüksekliği 3000 m. civarında olan, engebeli arazilerinin çokluğuyla dikkat çeken Şırnak’ın dağlık alanlarında bodur ağaçlar, otsu bitkiler görülmesine karşın genel olarak il ve çevresinde bozkır bitki örtüsü hakimdir.
Şırnak ve çevresi çeşitli akarsu, çay ve ıramaklarla-Dicle ve kolları Kızılsu, Habur- sulanarak yazın çeşitli sebze ve meyve tarımı yapılabilmektedir.
Ulaşım; Şırnak il merkezi ve ilçelerine bugün derece iyi koşullardaki karayolu ile ulaşmak mümkündür.
Tarihi;
Şırnak yeni il olan kentlerimizden biri olmasına karşın yapılan araştırmalarla çok eski dönemlere ait bir yerleşim yeri olduğu ortaya çıkarılmıştır.
Evliye Çelebi, Seyahatname’sine göre; kentin tarihi, Nuh Tufan’ının öncesine kadar gitmektedir. Bir söylenceye göre de; Cudi Dağı’nda Şehr-i Nuh adıyla kurulan kent, daha sonra Şerneh diye adlandırılmış ve bu isim zamanla Şırnak adına dönüşmüştür.
Anadolu’nun pek çok kentinde olduğu gibi Şırnak’da çok sayıda uygarlığa- Guti, Babil, Med, Asur, Pers, Sasani, Emevi, Abbasi, Selçuklu ve Osmanlı– ev sahipliği yapmıştır.
1990 yılında il olan Şırnak ve çevresindeki tarihi yapılar;
9-2-1- Beytüşşebap;
Hurri- Mitanni, Asur ve Urartuların yaşadığı oldukça eski bir yerleşim yeri olan Beytüşebap 1054 yılında Selçukluların, 1514 yılında da Osmanlıların eline geçmiştir.
Kentte o dönemlere ait bir de kale bulunmaktadır.
9-3-1- Cizre;
Nuh Peygamber ve oğulları tarafından kurulduğu düşünülen kente, İslamiyet ile beraber yarımada anlamına gelen Cezire denilmiş, sonradan Cumhuriyet döneminde kentin adı, Cizre’ye dönüşmüştür.
Kent 1200-1596 yılları arasında Cizre Beyliği’nin başkenti olmuştur.
Cizre’de o dönemlerin izlerini taşıyan bir de kale bulunmaktadır.
9-4-1- İdil;
İlk adı, Zahir olan kent, daha sonra Ekici olarak adlandırılmış, Cumhuriyet döneminde de İdil adını almıştır.
1387 yılında Timur tarafından istila edilen kent, 1393-1491 yılları arasında Türkmenlerin eline geçmiştir.
9-5-1- Silopi;
Milattan önceki dönemlerde çeşitli ilk çağ uygarlıklarına ev sahipliği yapan kent, Asur ve Roma dönemlerinde önemli bir yerleşke idi.
Kentte halen Roma dönemine ait çeşitli kalıntılara rastlamak mümkündür.
Türklerin eline Selçuklular zamanında geçen Silopi, Yavuz Sultan Selim tarafından Mısır Seferi sırasında Osmanlı toprağı yapılmıştır.
9-5-1- Uludere;
Tarihi milattan önceki dönemlere kadar uzanan Uludere’de Urartu, Med, Pers, İskender, Roma, Arsaklı, Sasani yönetiminin ardından 1054 yılında Türkmenlerin eline geçer ve1349 yılında da Karakoyunlulara bağlanır.
1386 yılında Timur’un, 1502 yılında da Safevi Devleti hâkimiyeti altına giren Uludere, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı toprağı olmuştur.
Cumhuriyet döneminde, 1990 yılında Şırnak iline bağlanan Uludere’de, tarihi boyunca ev sahipliği yaptığı ulusların izlerini kent merkez ve çevresinde görülmek mümkündür.
9-6-1- Dara;
Cizre yakınlarında Dara Dağı’nda Pers dönemine ait antik kentte, Pers hükümdarı Dareios’un yaptırdığı bir de kale bulunmaktadır.
9-7-1- Babil;
Cizre’nin güneybatısında Suriye sınırına yakın yerdeki Babil- Kebeli Köyü bir dönem Asurluların başkenti olmuştur.
Halen o dönemden günümüze bazı kalıntılara rastlamak mümkündür.
9-8-1- Cudi;
Şırnak’ın yakınında Cudi Dağı’nda yontma taş devrine ait buluntulara sahip önemli bir antik kenttir.
9-9-1- İsfis;
İdil yakınlarında bulunan eskiden geniş bir yerleşim yeri iken zamanla başka bölgelere kayan ikametgâhlar yüzünden giderek küçülerek önemini kaybeden bir antik kenttir.
9-10-1- Şah;
Cizre yakınlarında Suriye sınırında Çağlayan- Şah Köyü yakınlarında bulunan bir antik kent olan Şah halen küçük bir yerleşkedir.
9-11-1- Yasef;
Cizre’ ye çok yakın bir mesafede Suriye sınırında bulunan tarihi bir antik kenttir.
9 -12-1- Finik Kalesi;
Tarihi hakkında tam bir bilginin bulunmadığı ancak Şırnak için önemli tarihi yapılardan biri olan kale, mimarisine bakılarak özellikle Osmanlı döneminde önemli onarımlar geçirdiği anlaşılmaktadır.