3- Bingöl- Çoliğ- Çewlik;
Coğrafi;
Komşular; Bingöl doğuda Muş, kuzeyde Erzincan ve Erzurum, batıda Tunceli ile Elazığ, güneyde ise Diyarbakır iliyle komşudur.
İlçeler; Adaklı, Genç, Karlıova, Kiğı, Solhan, Yayladere, Yedisu ve merkez ilçe Bingöl.
Yüzölçümü; 8.253 km2.
İklim; Denizden 1150 m. yükseklikte yer alan Bingöl ve çevresinde karasal iklimin en sert hali görülmektedir. Yılın önemli bölümünü kar altında geçiren ilde, sıcaklığın sıfırın altında olduğu zamanlar çoğunluktadır.
Kış aylarında kar kalınlığının 3-4 m. olduğu Bingöl, İlkbahar ve sonbahar bol yağmur yılda 900 mm. yağış almaktadır.
Yazları aşırı sıcak ve kurak olan ilde özellikle hayvancılıkla ilgilenen halk yaylalara- Bingöl, Şerafettin, Genç- Çötele- Çotla, Karlıova- Hırhal, Çavres, Kiğı-Kiğı, Dağıdüzü, Adaklı- Karer– çıkarak serinlemeye ve hayvanlarını yetiştirmeye çalıştırmaktadır.
Bitki Örtüsü; Çevresi dağlarla –Bingöl-3250 m., Genç-2940 m., Şeytan- 2906 m., Şerafettin- 2544 m.– çevrili Bingöl’ün yüzölçümünün % 15’inde meşelerin çoğunlukta olduğu ormanlar 1900 m. yüksekliğe kadar çıkmaktadır.
Son yıllarda yapılan tahribatlarla ormanlarda bozkırlaşan alanlar gittikçe artmaktadır.
Topraklarının sadece % 7’si tarıma elverişli olan ovalara- Bingöl, Genç, Karlıova, Sancak ovaları– sahip ilin % 70’i ise çayır ve meralarla kaplıdır.
Kışın karla kaplı kent merkezi ile ilçeleri ilkbaharla birlikte çok sayıda nehir, ırmak, çay ve gölerle- Murat, Göynük, Munzur, Peri, Elmalı, Mendo, Çeşme, Kalmas, Fas, Çobi, Yeşildere- suları, Kerkis, Zırlır, Sar, Kuş, Harem, Er, Kıllı, Manastır, Belli, Karlı, Çili, İçme, Gölbahri gölleri- beslenen Bingöl ve çevresi yemyeşil olmaktadır.
Ulaşım; Türkiye`nin her yerinden karayoluyla ulaşımın kolay olduğu kente Genç ilçesinden tren yoluyla da gidilebilmektedir. Ayrıca doğuda Tatvan`a, batıda ise Elazığ bağlantılı olarak İstanbul`a kadar demiryoluyla ulaşım sağlanabilmektedir.
Eğer havayoluyla kente gelinmek istenirse en yakın havaalanı 118 km. uzaklıktaki Muş’ta bulunmaktadır.
Tarihi;
İlk dönemlerde Cebel- Cur, Cebel Dağ akan anlamında Cur ve bağ-bahçe anlamında Çevlik denilen il daha sonra bol sularından dolayı da Bingöl olarak adlandırılmıştır.
MÖ 5000- MÖ 4000 Urartulara kadar uzanan Bingöl’ün tarihi Asur, Pers, Med, Roma, Arap, Selçuklu, Saltuk, Akkoyunlu, Safevi dönemleriyle sürmüştür.
İlk dönemlerde daha çok il merkezinden ziyade ilçelerinde Genç, Adaklı, Solhan ve Kiğı yerleşimin yaygın olduğu ele geçirilen buluntulardan anlaşılmaktadır.
1514 yılında, Yavuz Sultan Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılan Bingöl, Cumhuriyet döneminde 1923 yılında il olmuştur.
Bingöl ve Çevresindeki Tarihi Yapılar;
3-1-1- Sebiterias Kalesi;
Urartu döneminde yapılan tarihi bir kaledir.
3-1-2- Kaletepe ve Kiğı Kaleleri;
Pers Kralı Dara’nın kızı için yaptırdığı kalelerin içinde evler bulunmaktadır.
3-1-3- Kiğı Cami;
1402 yılında Akkoyunlu Pir Ali Bey tarafından yaptırılan cami, çeşitli dönemlerde onarılmıştır.
Bingöl ve çevresinde Urartu, Med, Pers ve Romalılardan kalan kale, kümbet, mağara ve kiliselerin dışında Genç- Kuba kalıntıları, Kralkızı Kalesi, Pınarbaşı mesire yeri, Kös- Fahran Kaplıcası, Horata mesire yeri, Kelhaç ve Kelek dereleri, Soğuk Çeşme ve kayak tesisleri ve kayak evleri görülmesi gereken başlıca yerlerdir.