İlk buluntuların MÖ 600 bin yıl öncesine, ilk yerleşimin MÖ 10 binli yıllara gittiği saptanan İç Anadolu kavşak kentlerinden Niğde gibi ilçeleri de her ne amaçla- göç, savaş, dini, ticari vb.- olursa olsun ülkenin hatta kıtaların dört bir yanından gelenlerin ana istasyonlardandır.
Başlıca büyük uluslar; MÖ 1800’den başlayarak bin yıl Hititlerin egemenliğindeki kent ve çevresi MÖ 710 Asurlularla tanışıp aradından Frig, Yunan-Makedon MÖ 17 Roma, MS 395 Doğu Roma-Bizans, 1071 Türkler, 1308 Selçuklu, 1470 Osmanlı ve nihayetinde Cumhuriyet yönetimine girmiştir.
Dolayısıyla tüm bu ulusların ayak izleri bölge ve kentte görülmektedir.
Yapılan binalar yıkılsa, değiştirilse veya dönüştürülse de izlerini silmek mümkün olmamıştır.
Bölgede yaşayan en zengin ve en son uluslardan Romalıların izlerini halen tüm ülkede olduğu gibi Niğde ve çevresinde de görmek mümkündür.
Tyana Ören Yeri’nin büyük bir kısmı kasabanın yerleşim yerinin altında kalmıştır. I.II. ve III. derece arkeolojik sit alanı olarak koruma altına alınan Hitit Kralı Warpalawa’nın MÖ 738–MÖ 715 hüküm sürdüğü, Geç Hititlerin başkenti Tuwanuwa, MÖ 30- MS 395 Roma’nın Tyana’sı, su kemerlerinden dolayı Kemerhisar adını alan kasabada yapılan arkeolojik araştırmalarla antik kentin sarayları, tapınakları, konutları, su kanalları, su kemerleri vb. ile büyük bir kent olduğu saptanmış ve kazılarda ele geçen buluntular müzede sergilenmektedir.
Özellikle (MS 198-211 -213) Caracalla’nın Roma kolonisi yaptığı Tyana ve çevresinde imar faaliyetleri iyice artmıştır.
Roma havuzu denilen antik havuzu canlandırmak amacıyla 2. ve 3. yy.’da Roma’nın beş büyük imparatorundan ikisi Traianus ve Hadrianus tarafından yaptırılan Tyana su kemerleri Niğde’nin 20 km güneyi Bor – Bahçeli- Kemerhisar’da yer almaktadır. Kemerlerin 6 m yükseklikte yaklaşık 4300 m uzunlukta olduğu bilinmektedir. Roma mimarisinin görkemini yansıtan su kemerleri Bahçeli Kasabası’ndaki Köşk Pınarı suyunu Tyana’ya taşıyarak 30 bin kişinin su ihtiyacını karşılamıştır.
İki kez Güney Kapadokya Krallığı’nın başkentliğini yapan Tyana, en parlak günlerini Roma döneminde yaşamış ve bu döneme ait su kemerleri matematik, fizik kurallarına uygun yapılmışsa da büyük traverten bloklar arasındaki ince taş işçilik de görülmeye değer niteliktedir.
Su kemerlerinden günümüze sadece 1500 m kısmı kalmıştır.
Tyana Su Kemerleri, 1995 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından sit alanı olarak ilan edilmiş ve koruma altına alınmıştır.