12- Ordu;
Coğrafi;
Komşular; Karadeniz’in 3. büyük ili Ordu’nun doğusunda Giresun, batısında Samsun, güneyinde Sivas ve Tokat bulunmaktadır.
Yüzölçümü; 5.963 km2.
İlçeler; Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Perşembe, Ulubey, Ünye ve merkez ilçe Ordu.
İklim; Deniz kıyısında bir il olan Ordu ve çevresi tipik Karadeniz iklimi etkisi altındadır.
Nem ve yağışın her mevsim görüldüğü Ordu’da kurak mevsim yok gibidir.
Yaz ayları ılık geçen kentin ilkbahar ve kış ayları oldukça yağışlıdır.
Bitki Örtüsü; Deniz kıyısında bir kenti olan Ordu ve çevresinin % 83,5 dağlar ve tepelerle –3105 m. Canik, Karagöl dağları, 2103 m. Seyir, 2789 m. Göndeliç tepeleri- çevreli olmasına karşın zengin su kaynaklarıyla beslenen- Bulaman- Bolaman, Melet çayları, Turna Suyu, Akçay, Akçaova, Civil, Bülbül ve Elekçi dereleri, Gaga, Ulugöl gölleri– % 16 platolar, yaylalar ve ovalarda- Çambaşı, Keyf Alanı, Perşembe, Düzdağ, Yedigöz ve Güllüyazı yaylaları– yemyeşil, ağaçlar, fındık bahçeleri, ormanlarla- kestane, gürgen, ladin, karaçam, kızılağaç– deniz kokan bir ildir.
Ulaşım; Ordu’nun iyi koşullardaki karayolu ile kolaylıkla ulaşılabilir. Belli noktalardan deniz ulaşımı da olan kent ve çevresine Giresun ile arasındaki havalimanıyla da gidilebilmektedir.
Tarihi;
Son yıllarda yapılan araştırmalarla Ordu ili ve çevresinin yerleşim tarihinin MÖ 17- MÖ 15 yy. Hitit- Kaşkalara kadar gittiği saptanmıştır.
Ordu- Mesudiye ilçesi bölgedeki en eski yerleşim- prehistorik dönemlere, eski tunç çağına-yerlerinden biri iken yine Kurul Kaya Merkezi’nde yapılan kazılarda bu dönemlere ait pek çok buluntu ele geçirilmiştir.
MÖ 1700- MÖ 1200 Hititlerin ardından MÖ 1200- MÖ 670 Frig, Lidya ve İyonlu tüccarların egemenlik kurduğu bölgede MÖ 7. yy. Miletli koloniler lavlardan yapılı Boztepe eteğine yerleşmişlerdir.
Bu kolonilerin Bozukkale- Kotyora- Cotyora adını verdikleri ve Ordu’nun Kotyora’dan geldiği düşünülmektedir.
Ordu, MÖ 676- MÖ 546 yıllarında da Kimmer, Milet, MÖ 547- MÖ 334 Pers ve Medler kiraladıkları on binlerce Yunan askerini gemilere bindirip Ordu ve çevresine özellikle MÖ 5.yy. da Hapsmana- Gölköy, Çarşamba Yaylası, Ulubey Çubuklu, Mesudiye- Meletios ve Ünye Kalesi vb. gönderildiklerine dair bilgiler bulunmuştur.
Ancak Yunanlı tarihçi Ksenophon, MÖ 400 yılında Kolhlar, Driller, Mossinoikler, madencilikle uğraşan Halipler ve Tibarenler gibi Yunan asıllı olmayan kavimlerin Ordu ve çevresinde yaşadıklarını yazmıştır.
Daha sonra MÖ 332 İskender, Makedon, Helen ve ardından MÖ 280- MÖ 63 yy. da Pontus Kralı I. Farnak’ın yönetimine giren Ordu ve çevresi- Fatsa Cıngırt, Perşembe, Yason Burnu vb. -bir sürede Roma ve Bizans dönemlerini yaşamıştır.
1071 yılından sonra Türklerle – Oğuzlar- Çepni Türkleri– tanışan bölgede , Aybastı, Perşembe yaylaları başta olmak üzere yaşamışlar.
Daha sonra kent ve çevresi Selçuklular ardından 1204- 1461 arasında Trabzon Rum Devleti’nin hâkimiyetine girmiştir.
1380- 1396 Hacıemiroğulları Beyliği’nin ardından Milas- Mesudiye- Kaleköy, Bayramlu- Eskipazar, Ulubey- Sevdes- Kardeşler Köyü’de Türkler ve Danişmendler, 1391 yılında Osmanlıların eline geçse de zaman zaman el değiştiren Ordu ve çevresi 1462 yılında Fatih zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Kent, Cumhuriyet döneminde, 1923 yılında il olmuştur.
Ordu ve Çevresindeki Tarihi Yapılar;
12-1-1- Kurul Kalesi;
Ordu’ya 570 m. yüksekteki kayalıklardan bakan kale, Helenistik dönem MÖ 301- MÖ 280- MÖ 63 ve Pontos Krallığı zamanında önemli bir yerleşim yeriydi. Son yıllarda yapılan kazı çalışmalarıyla kalede 2100 yıllık Kibele- Ana Tanrıça- heykeli yanında Apollon, Hermes ve Dionysos heykelcikleri de bulunmuştur.
Garnizon olarak kullanılan kaleden ele geçen buluntular-sur kalıntıları, heykeller, sikkeler vb.-
en önemli yıllarını MÖ 120- MÖ 63 Pontos Kralı VI. Mithradates zamanında yaşadığını ortaya çıkarmıştır.
Ancak kale içinde bulunan MÖ 2. yy kült ve sikkeleri Kurul Kalesi ve çevresinin daha önce de önemli bir yerleşim yeri olduğunun kanıtları kabul edilmektedir.
Ordu ve çevresindeki tarihi kalelerden tepeli karabatakların ülkedeki tek yuvası, çam ormanlarıyla çevrili Perşembe- Hoynat ve Kurtuluş, zincirleme ve kesme taştan yapılan, gözetleme ve karakol amaçlı kullanılan, iç-dış olarak iki bölümden meydana gelen kalenin içinde çift cumbalı ahşap bir konak- Kademoğlu Konağı– bulunmaktadır. Fatsa- Bolaman ve Çıngırlı dik bir tepeye kurulmuştur.
MÖ 500 yıllarına ait olduğu varsayılan Ünye- Ünye, Akkuş- Kevürk, tek kapalı alanla inşa edilen, burçları ve kulesi hala görülebilen, mimarisiyle dikkat çeken ve 1997 yılında UNESCO tarafından koruma altına alınan Gölköy- Gölköy, Ordu- Gençağa, Göller Köyü, Kurul, Kumru- Kuşfenak, Mesudiye- Meletios kaleleri bölgede yaşayan uluslara ait önemli tarihi merkezlerdir.
Ayrıca bölgede Çaytepe Köyü- Yason Burnu- Yason harabeleri, Fatsa- Kız Kulesi, Fatsa-Dumlupınar Köyü- Manastır ve Şato harabeleri, Ünye-Süleyman Paşa Saray ve Bozukkale içinde cami, hamam da bulunan Eskipazar harabeleri, Sucuali Kaya ve Tozkoporan mezarları – bölgeye eski dönemlerin damgasını vuran yerlerdir.
Çamaş- Hisarbey Köyü Kaya Mezarı, Ordu-Delikkaya ve Dikenlice Kaya Mezarı ile köprüler-Akoluk, Kemer, Kestane Köyü, Sarpdere ve Başkotanı köprüleri ve Cotyora- Bozukkale ve çeşmelerden- Ordu- Kirazlimanı, Oluklu, Zaferi Milli Mahallesi çeşmeleri- önemli tarihi su kaynaklarıdır.
Ordu ve çevresindeki tarihi önemi olan camileri; 1891yılında, Kaymakam Cerdanzade Mir Mehmed Ali Bey tarafından, iki minareli-Hükümet-Hamidiye Cami, deniz kıyısında, yaptırıldığı zaman tam bilinmemesine karşın yıkıldığı için 1894 yılında, Hacı Hasan Efendi tarafından yeniden yaptırılan Aziziye-Yalı Cami, 1800 yılında, İbrahim Paşa tarafında yaptırılan, düz çatılı, iki şerefeli minareli, onarımlarla mimari özelliğini yitiren Orta- İbrahim Paşa Cami, 1926 yılından, yapılan, mihrabındaki Selçuklu süslemeleriyle dikkat çeken Selimiye Cami önemli tarihi dini mekânlardır.
Bunlara ek olarak Ordu ve çevresinde yer alan ayrıca çok sayıda camiden- Çayırbaşı- Çayır Kestane Köyü, Perşembe- Efirli ve Laleli, Ünye- Saray, Ordu- Çaybaşı- Tekke- Kargılı camileri
-kent ve çevresindeki önemli dini yapılardır.
Ayrıca türbelerden Şeyh Abdullah, Şid Abdal, Tuzak Köyü türbeleri de bölgenin bilinen dini mekânlarındandır.
Kümbetler; Ordu-Emir Yakup, Hamamlar; Ordu-Eskipazar Büyük ve Küçük-Çifte- hamamları, Kiliseler; Eski Kapalı Cezaevi Kilisesi, Taşbaşı, Yason, Düz Mahalle, Muzadere, Mesudiye-Merkez kiliseleri, ile Atatürk Anıtı Antik Kentleri; Kurulkayası ve Paşaoğlu Konağı, Etnografya Müzesi, Taç görülmesi gereken yerler olarak sıralanmaktadır.
Ayrıca Ordu ili ve çevresinde doğal alanlardan yaylalar- Akkuş- Argın, Ordu- Çambaşı, Topçam, Keyfalan, Korgan ve Düzova, Yason, Aybastı-Perşembe ve Yalancı yaylaları – ile mesire yerleri- Ordu- Çağman, İteniçi, Eminem Pınarı- Yokuşdibi, Gelin Kayası Yeri, Ulubey- Sayacabaşı, Ünye-Çınarsuyu mesire yerleri- ile Güzel Yalı plajları, çeşmeleri, gölleri-Fatsa-Gaga, Gölü, Bolaman Kaplıcası, Boztepe, Asarkaya Kent Ormanı, Aybastı Toygar Kabaktepe, Toynat Adası, Perşembe, Ordu- Kabakdağ Köyü, Ordu- Kapılı- Cıngırtı- Kazankaya, Ordu- Ohtamış, Karaoluk Şelaleleri Ulubey- Küpkaya Kanyonu, Ordu- Turnasuyu Ordu- Yürüyüş parkuru, Ordu- Gölköy- Tabiat Parkı ve Yoroz Kent Ormanı, İnönü mağaraları, Sarmaşık Kaplıcası, Şıhman İçmesi Ünye kıyıları ince kumlu plajları ile ziyaretçilerin oldukça ilgisini çeken bir yerdir.